ÖZET
Dirençlerin Bağlanması
Elektrik devrelerinde dirençleri seri ya da paralel bağlayarak, uygulamada ve teoride bazı kolaylıklar sağlanır. Birden çok direncin yaptığı etkiyi tek başına yapabilen dirence eşdeğer direnç denir.
1. Dirençlerin Seri Bağlanması
Dirençlerin aynı akım yolu üzerinde olacak şekilde uç uca eklenmeleriyle oluşan bağlanma şeklidir. Şekildeki R1 ve R2 dirençleri seri bağlanmıştır. A ampermetresinden geçen akım, R1 ve R2 dirençlerinden aynen geçer. Buna göre seri bağlı dirençlerden geçen akımlar birbirine eşittir.
– \(i = {i_1} = {i_2} = …\)
Dirençlerin uçları arasındaki potansiyel fark sistemi besleyen üretecin gerilimine eşittir.
– \(V = {V_1} + {V_2} + …\)
Devrenin eşdeğer direnci, direnç büyüklüklerinin aritmetik toplamına eşittir.
– \({R_{es}} = {R_1} + {R_2} + …\)
Not: Seri bağlı direnlerin uçları arasındaki gerilim dirençlerin büyüklükleri ile doğru orantılıdır.
Dirençlerin Paralel Bağlanması
İki yada daha fazla direncin, birer uçlarının kendi aralarında birleştirilmeleri ile oluşan bağlama şeklidir. Üreteçten çıkan ana kol akımı, düğüm noktasında (K bağlantı noktasında) direnç sayısı kadar kola ayrıIır. Bu durumda paralel bağlı dirençlerde;
Ana koldan gelen akım paralel bağlı dirençler üzerinden geçerken, direncin büyüklüğüyle ters orantılı olarak dağılır. Böylece dirençler üzerinden geçen akımların toplamı, ana koldan geçen akıma eşit olur:
– \(i = {i_1} + {i_2} + …\)
Dirençlerin ve üreteçlerin birer uçları aynı noktaya bağlı olduğundan paralel kolların gerilimi üretecin gerilimine eşittir.
– \(V = {V_1} = {V_2} = …\)
Devrenin eşdeğer direnci;
\(\frac{1}{{{R_{es}}}} = \frac{1}{{{R_1}}} + \frac{1}{{{R_2}}} + …\)
Yukarıdaki bağıntıdan paralel bağlı iki direnç için;
\({R_{es}} = \frac{{{R_1} \cdot {R_2}}}{{{R_1} + {R_2}}}\)
Not: n tane özdeş direnç paralel bağlı ise;
\({R_{es}} = \frac{R}{n}\)
