Fizik. Net. Tr

Çok sıcak gazlardan oluşan, etrafına ışık ve enerji saçan çok büyük kütleli gök cisimlerine yıldız denir. Yıldızların yapısındaki gazlar plazma haldedir. Dünyamıza en yakın olan yıldız Güneş’tir. Havanın bulutsuz olduğu bir gecede gökyüzünde göz ile görülebilecek yıldız sayısı 2 – 3 bin civarındadır. Yıldızlar gökyüzünde küçük bir nokta şeklinde gözlenir. Güneş’ten sonra en yakın yıldızın bize uzaklığı 40 trilyon km dir. Güneş ve benzeri yıldızların yapısında yaklaşık olarak %71 hidrojen, %27 helyum, %2 karbon, bakır, çinko, alüminyum, altın, demir bulunur.

Yıldızların oluşmaya başladıkları yer nebula adı verilen uçsuz bucaksız toz ve gaz bulutlarıdır. Nebulaları büyük patlama ile dağılan taneciklerin oluşturduğu tahmin edilmektedir. Evrendeki tüm olaylar dört temel kuvvetin etkisi ile gerçekleşir. Dev boyutlardaki nebulada toz ve gazlar gelişi güzel bir dağılım halindedir. Bazı yerler daha yoğun bazı yerler ise daha az yoğundur. Yoğunluğu fazla olan yerlerde kütle çekim kuvvetinin etkisi ile tanecikler birbirlerini çeker. Bu çekim kuvvetinin etkisi ile tanecikler daha fazla birbirine yaklaşır.

Bir merkez etrafında yoğunlaşmaya başlayan tanecikler daha büyük kütleli bir çekirdek oluşturur. Çekirdeğin kütlesi arttıkça çekim kuvveti artar, çekim kuvveti arttıkça daha fazla taneciği kendine çeker. Nebulanın bir noktasında kütle çekim kuvvetinin etkisi ile meydana gelen bu oluşuma çekirdek yıldız denir. Yıldız çekirdeğindeki yoğunluk ve sıcaklık o kadar artar ki yıldızın yapısında en bol bulunan hidrojen atomları birleşerek helyum atomları oluşturmaya başlar. Füzyon reaksiyonu adı verilen bu nükleer reaksiyonun başlaması ile yıldız çekirdeği tam bir yıldız olur ve etrafına ışık ve enerji saçmaya başlar.

Füzyon reaksiyonları sonucu açığa çıkan enerji ile merkezden dışa doğru bir basınç oluşur. Merkeze doğru olan kütle çekim kuvveti, bu basınç ile dengelenir. Kütle çekim kuvveti ve füzyon reaksiyonlarının oluşturduğu basınç arasındaki bu dengeye hidrostatik denge denir. Yıldızlar varlıklarının büyük bir kısmını hidrojenin helyuma dönüştüğü ve yıldız yarıçapının sabit kaldığı bu dönemde geçirir. Varlığının bu evresinde olan yıldıza ana kol yıldızı adı verilir.